ถึงแม้โพลชี้ ผู้ท้าชิง 'โจ ไบเดน' จากพรรคเดโมแครตมีคะแนนนำโด่ง แถมมาด้วยโควิด-19 เศรษฐกิจตกต่ำ และกระแสประท้วงต้านเหยียดเชื้อชาติ แต่ก็ไม่มีใครกล้าฟันธงว่าเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือน พ.ย.นี้ ทรัมป์จะหลุดแน่หรือไม่ เพราะอาจกลัวเสียหน้าเหมือนครั้งก่อนที่ผลออกมา 'หักปากกาเซียน' แทบทุกสำนัก

ใครจะไปคิดว่าโดนัลด์ ทรัมป์จะเอาชนะ ฮิลลารี คลินตันได้?

มาคราวนี้ ไบเดน จะประมาททรัมป์ไม่ได้ เรื่องความเป็นที่รู้จักและนโยบายสายกลางของไบเดนไม่เป็นที่สงสัย เพราะเป็น สว.ก็หลายสมัย รองประธานาธิบดีก็ 2 สมัย แต่แค่นี้อาจไม่พอโค่นทรัมป์ได้

อะไรเป็นปัจจัยสำคัญ?

ตั้งแต่ไปทำข่าวเลือกตั้งสหรัฐฯ มาก็ 3 ครั้งแล้ว ที่สำคัญที่สุดคือฝ่ายไหนกระตุ้นให้ผู้สนับสนุนออกมาใช้สิทธิมากที่สุดก็ได้เปรียบ ฟังดูง่าย แต่ไม่ง่ายนะครับ ลืมลงคะแนนล่วงหน้า วันเลือกตั้งติดงานไปลงไม่ได้ วันเลือกตั้งเป็นวันธรรมดาไม่ใช่วันหยุด บางคนงานและเงินในวันนั้นสำคัญกว่าการไปลงคะแนน ก็มี ดังนั้น ไบเดนอาจต้องการอะไรสดใหม่ที่ทำให้คนตื่นเต้นออกมาใช้สิทธิให้มากที่สุด

แค่ตัวไบเดนเองยังไม่แรงพอ ไบเดนเลยประกาศตอนประชันวิสัยทัศน์ คราวนี้จะเลือกผู้ลงชิงรองประธานาธิบดีคู่เป็นผู้หญิง ซึ่งจะเป็นครั้งที่ 3 ในประวัติศาสตร์การเมืองสหรัฐฯ สำหรับการเสนอชื่อผู้หญิงในตำแหน่งนี้ แล้วอย่าลืมนะครับ ครั้งนี้สำคัญด้วย เพราะไบเดนถ้าชนะตอนสาบานตัวอายุปาเข้าไป 78 ปีถือว่าอายุมากที่สุด จนมีคนมองว่าอาจลงแค่สมัยเดียวมาเพื่อเปลี่ยนผ่าน ใครที่มาเป็นรองฟันธงได้ลงชิงประธานาธิบดีแน่ และที่สำคัญไม่ได้แช่งระหว่างดำรงตำแหน่งหากเกิดอะไรขึ้นกับไบเดน รองประธานาธิบดีต้องทำหน้าที่แทน

ชิ่อที่มีการพูดถึงมีหลายคน อย่าง อลิซาเบ็ธ วอเรน สว จาก แมสซาชูเซทส์ หรือ คุณแทมมี ดักเวิร์ธ สว.จากอิลลินอยส์เชื้อสายไทย ที่คนไทยตื่นเต้นกันมาก แต่อย่าลืม ถึงมีเชื้อสายไทยแต่คุณแทมมีคือคนอเมริกัน 100% นะครับ และตัวเต็งที่สำคัญคือ กมาลา แฮริส สว. จาก แคลิฟอร์เนีย ตามที่สื่อรายงานชอร์ตลิสต์ มีหญิงผิวขาว 1 หญิงดำ 5 ละติน 1 และก็เอเชีย 1 

ใช้อะไรเลือก นอกจากสมดุลแนวคิดการเมือง เชื้อชาติ แล้วคนๆ นั้นต้องระดมทุนเก่ง สร้างความตื่นเต้น และทำหน้าที่สุนัขไล่กัด คือต้องไล่กัดทรัมป์ไม่ปล่อย เรื่องนี้ทำให้คุณแทมมีเป็นที่พูดถึงเพราะเธอตอบโต้ไม่ปล่อยเหมือนกัน เช่นเดียวกับ กมาลา แฮริส ที่กัดไม่ปล่อย แถมระดมทุนให้ไบเดนแล้วกว่า 60 ล้านบาทเบาๆ แถมเป็นที่รู้จักของคนทั้งสหรัฐฯ จากการประชันวิสัยทัศน์ตอนชิงตำแหน่งผู้แทนพรรคออกอากาศผ่านทางโทรทัศน์ไปทั่วประเทศอย่าลืมสหรัฐมี 50 รัฐเหมือนมี 50 ประเทศอยูรวมกัน ดังที่รัฐนี้ใช่ว่าจะเป็นที่รู้จักในที่อื่น เปรียบเหมือนดาราไทยอาจไม่เป็นที่รู้จักในญี่ปุ่น

ขณะที่คนไทยพูดถึงคุณแทมมีเพราะเห็นว่าเป็นคนเชื้อสายไทยดูใกล้ตัว แต่สื่อในสหรัฐกลับมองไปที่ผู้สมัครผิวดำมากกว่า ผมจะไม่มโนเอาเองนะครับคิดว่าไบเดนก็ไม่น่าเหมือนกัน ดูจากตัวเลขสถิติซึ่งพิสูจน์ได้ดีกว่า

ผลการเลือกตั้งครั้งที่แล้วในรัฐ 'สวิงสเตท' หรือรัฐที่มีประวัติเลือกพรรคกลับไปมาไม่ยึดพรรคใดพรรคหนึ่ง อย่าง ฟลอริดา ฮิลลารีแพ้ทรัมป์ไปแค่แสนคะแนนนิดๆ เพนซิลวาเนียแพ้ไปสื่หมื่นหน่อยๆ ส่วนที่ไม่น่าแพ้คือที่มิชิแกนที่แพ้เฉียดฉิวแค่หมื่นคะแนน ทำให้เกิดคำถาม what if ถ้าหากว่า...

ถ้าหากว่าอะไร ถ้าหากว่าคนดำออกมาใช้สิทธิมากกว่านี้ล่ะ ?

• แทมมี่ ดักเวิร์ธ

ผลศึกษาหลังเลือกตั้งบอกว่าคนดำออกมาใช้สิทธิครั้งที่แล้วต่ำที่สุดในรอบ 20 ปีลดลงมาถึงร้อยละ 7 ขณะที่กลุ่มละตินและเอเชียคงที่ แน่นอนว่าผู้มีสิทธิลงคะแนนส่วนใหญ่เป็นคนขาวร้อยละ 70 แต่คนดำมาเป็นอันดับสองตามมาด้วยละตินและเอเชีย ตัวเลขคนดำเมื่อครั้งที่แล้วเทียบไม่ได้กับ 2 ครั้งที่ผ่านมา ที่คนดำออกมาใช้สิทธิอย่างถล่มทลาย แซงหน้าอัตราการใช้สิทธิของคนขาวเป็นครั้งแรกเพื่อเลือก 'บารัก โอบามา' ผลก็คือโดยรวมโอบามาชนะขาดลอย ถึงแม้คะแนนในบางรัฐจะมาอย่างเฉียดฉิว

ผลการศึกษาบางเจ้าบอกว่าการเลือกตั้งครั้งที่แล้วในบางรัฐที่สำคัญแค่ ฮิลลารีทำให้คนดำมาลงคะแนนได้เท่าเดิมก็มีสิทธิชนะแล้ว แต่ขนาดฮิลลารี ซึ่งเป็นดาร์ลิงในหมู่คนดำยังทำไม่ได้ แล้ว โจ ไบเดน จะมั่นใจอย่างไรว่าจะทำให้คนดำออกมาใช้สิทธิได้

เมื่อคำนวณปัจจัยต่างๆ แล้ว ไม่แปลกใจเลยถ้าไบเดนจะเลือกคนดำมาชิงคู่ เพราะครั้งนี้เดิมพันคือต้องไม่พลาดเป้าหมายสูงสุดคือโค่น โดนัลด์ ทรัมป์