เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์อย่างมากกับเรื่อง "มาตรการขอความร่วมมือผู้ค้าปลีกตั้งราคาขายน้ำมันปาล์มบรรจุขวดให้สะท้อนต้นทุน ในราคาไม่ต่ำกว่าขวดละ 30 บาท" จากหน่วยงานภาครัฐที่ดูแลเรื่องราคาสินค้าอุปโภคบริโภคภายในประเทศอย่างกรมการค้าภายใน

เมื่อพบว่า ไฮเปอร์มาร์เก็ตเจ้าใหญ่ติดป้ายเพิ่มราคาขายปลีกน้ำมันปาล์มบรรจุขวด จากเคยขวดละ 24 บาท เป็นขวดละ 34 บาท เป็นประเด็นใหญ่ ปลุกให้ นายวิชัย โภคชนกิจ อธิบดีกรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์ รีบตั้งโต๊ะแถลงชี้แจง โดยระบุว่า ตอนนี้ราคาผลปาล์มมีราคาเพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ 3.50 บาท ต่อกิโลกรัม และราคาน้ำมันปาล์มดิบ หรือ CPO อยู่ที่ลิตรละ 19.20 บาท ซึ่งสะท้อนไปที่ราคาน้ำมันปาล์มบริสุทธิ์บรรจุขวด 1 ลิตร มีราคาอยู่ที่ 32.50 บาท 

"การดั๊มราคาขายปลีกเหลือขวดละ 24 บาท (ขวด 1 ลิตร) เป็นการกดราคาผลปาล์มและ CPO ให้ยิ่งถูกลง แม้สัดส่วนน้ำมันปาล์มที่ใช้สำหรับการบริโภคจะอยู่ที่ร้อยละ 40 ของปริมาณน้ำมันปาล์มในประเทศทั้งหมดก็ตาม" 

พร้อมกันนี้ อธิบดีกรมการค้าภายในยังแสดงโครงสร้างการคำนวณราคาผลปาล์มน้ำมัน น้ำมันปาล์มดิบ (CPO) และน้ำมันปาล์มบรรจุขวด 1 ลิตร (เป็นราคาประมาณการ) ซึ่งพบว่า กรณีผลปาล์มน้ำมัน (อัตราน้ำมันร้อยละ 18) มีราคากิโลกรัมละ 3 บาท ราคาน้ำมันปาล์มดิบ (ณ กรุงเทพฯ) จะอยู่ที่ 17.23 บาทต่อกิโลกรัม และราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวดขนาด 1 ลิตร (รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม) อยู่ที่ 31.25 บาท

ดังนั้น หากราคาผลปาล์มทั้งทลายที่มีน้ำหนักมากกว่า 15 กิโลกรัมขึ้นไป มีราคาอยู่ที่ 3.00-3.60 บาทต่อกิโลกรัม (ตามข้อมูลราคารับซื้อผลปาล์มรายวันจากสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ณ วันที่ 21 มิ.ย.2562) ก็อาจคาดการณ์ได้ว่า ราคาน้ำมันปาล์มดิบ ณ กทม. น่าจะอยู่ที่ 17.23-20.57 บาทต่อกิโลกรัม และราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวด 1 ลิตร ก็น่าจะอยู่ที่ 31.25-35.00 บาทต่อลิตร

เปิดโครงสร้างราคาน้ำมันปาล์ม ซ้ำเติมโรงสกัด

ผ่านมา 1 สัปดาห์สำหรับปมร้อนเรื่องตั้งราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวดสะท้อนต้นทุน ล่าสุด ณ วันที่ 21 มิ.ย. ราคาผลปาล์มหน้าลานปาล์มเพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ก.ก.ละ 3.00-3.60 บาท จากต้นเดือนมิ.ย. มีราคาอยู่ที่ก.ก.ละ 2.40-2.70 บาท 

นายมานิต วงษ์สุรีย์รัตน์ นายกสมาคมโรงสกัดน้ำมันปาล์มแห่งประเทศไทย ให้ความเห็นว่า โครงสร้างราคาที่กรมการค้าภายในนำมาแสดงนั้น ไม่ได้สะท้อนต้นทุนของผู้ประกอบการ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่อาจยอมรับได้ เพราะราคาผลปาล์มต่างประเทศตอนนี้อยู่ที่ก.ก. ละ 2.80 บาท แต่ราคาผลปาล์มในประเทศกลับเพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ ก.ก. ละ 3.60 บาท อย่างนี้ก็ดูได้แล้วว่า ราคาผลปาล์มที่เกษตรกรได้รับตอนนี้ ไม่ได้ขึ้นตามกลไก แต่มีการเร่งกลไกให้ราคาขึ้น 

"ตอนนี้ต้นทุนภาคการผลิตที่กรมการค้าภายในนำมาแสดงกับของสมาคมฯ ไม่ตรงกัน และวันนี้ราคาที่โรงสกัดรับซื้อผลปาล์มมาก็วิ่งขึ้นมาสูงแล้ว โรงงานที่ลงทุนหลายร้อยล้านบาท วันนี้ก็แบกภาระจะเจ๊งกันอยู่แล้ว" นายมานิตย์ กล่าว

พร้อมกับยกตัวอย่างว่า ราคาน้ำมันปาล์มดิบของวันนี้ (21 มิ.ย.) โรงสกัดตกลงราคาซื้อขายของวันนี้แต่กว่าจะส่งมอบสู่โรงกลั่นก็เดือนหน้า และราคาน้ำมันปาล์มดิบที่โรงงานใช้ผลิตวันนี้ก็โควทราคามาตั้งแต่ต้นเดือนมิ.ย. ที่ผ่านมา ซึ่งอยู่ที่ประมาณ 16-17 บาทต่อกิโลกรัม ส่วนราคาที่จะส่งมอบเดือนหน้า จะอยู่ที่ 19-20 บาทต่อกิโลกรัม เพราะของเหล่านี้เป็นการซื้อขายกำหนดราคาล่วงหน้า ก่อนส่งมอบ

"การค้าน้ำมันปาล์มไม่ได้เป็นเส้นตรงสายเดียว การซื้อขายผลปาล์มมีสถานะหลายแบบ โดยน้ำมันปาล์มที่กลั่นออกมา ณ ตอนนี้ ร้อนละ 30-40 นำไปใช้เพื่อการบริโภค ส่วนนำไปผลิตพลังงานมีสัดส่วนร้อยละ 60-70 และขณะนี้ก็มีดูดซับปริมาณปาล์มน้ำมันผ่านการผสมในน้ำมัน B20 รวมถึงให้ กฟผ. รับซื้อสำหรับผลิตไฟฟ้าด้วย" นายมานิตย์ กล่าว

เกษตรกรส่งเสียงราคาผลปาล์มขยับ มาจากแล้ง ผลผลิตน้อย ไม่ใช่เพราะนโยบายรัฐ

นายเสน่ห์ เจียบบุตร์ เกษตรกรผู้ปลูกปาล์ม ต.ปลายพระยา อ.ปลายพระยา จ.กระบี่ เล่าว่า ผลปาล์มที่นำไปขายเข้าสหกรณ์ฯ วันนี้ อยู่ที่ 3.40 บาทต่อกิโลกรัมราคานี้ คนปลูกก็พออยู่ได้ แต่ก็คาดหวังว่าภายในปีนี้ราคาผลปาล์มจะขยับไปอยู่ที่ 5 บาทต่อกิโลกรัมได้ และที่ราคาผลปาล์มเพิ่มขึ้นมาช่วงนี้ เป็นผลมาจากปีนี้แล้ง และผลผลิตปาล์มน้อย โรงหีบน้ำมันมีของไม่พอสกัด จึงยอมซื้อในราคาที่สูงขึ้น

"ปีไหนที่ปาล์มเยอะ ราคาก็ตก อย่างต้นปีนี้ ผลผลิตออกมาเยอะ ราคาผลปาล์มก็ไม่กี่บาท ตอนนี้ราคาดี แต่ผลปาล์มน้อย เราก็ไม่มีของพอขาย มันก็เลยกลับกลายเป็นว่า ราคาดี แต่เกษตรกรก็ได้เงินไม่มาก เพราะผลผลิตน้อย และการที่ราคาปาล์มดีตอนนี้ก็ไม่ใช่เพราะรัฐบาล แต่มันเป็นเรื่องของกลไกตลาด อีกทั้งเกษตรกรยังต้องแบกรับต้นทุนค่าปุ๋ย ค่าตัด ค่าขนส่ง ซึ่งก็ร่วมๆ 2,000-3,000 บาทต่อไร่" นายเสน่ห์ กล่าว

ขณะที่ นายสัมฤทธิ์ จันทร์แก้ว เกษตรกรสวนปาล์ม อ.ชะอวด จ.นครศรีธรรมราช กล่าวว่า ราคาผลปาล์มวันนี้อยู่ที่กิโลกรัมละ 3.40 บาท ขณะที่ราคาเฉลี่ยเมื่อเดือน ม.ค. อยู่ที่ 2.75 บาท ก.พ. 2.85 บาท มี.ค. 2 บาท เม.ย. 1.80 บาท และ พ.ค. 1.90 บาท ส่วนราคาผลปาล์มที่ขึ้นมาได้ตอนนี้ เพราะผลผลิตปาล์มลดลง และเกษตรกรก็ยังต้องเผชิญกับต้นทุนการผลิตต่อไร่ที่สูง ดังนั้นในฐานะเกษตรกร หากโรงงานรับซื้อผลปาล์มขั้นต่ำที่กิโลกรัมละ 4.20 บาท เราก็น่าจะครอบคลุมกับค่าใช้จ่ายต่างๆ ได้ 

ดังนั้น การที่กระทรวงพาณิชย์เข้ามาดูแลเรื่องราคาน้ำมันปาล์มขายปลีก ก็เป็นสิ่งที่เหมาะสม แต่ก็ต้องดูด้วยว่าต้นทุนที่แท้จริงไปกองอยู่ที่ตรงไหน และหากรัฐบาลจะช่วยเกษตรกรได้ ก็ต้องการให้ช่วยควบคุมราคาปุ๋ย เพราะปาล์มต้องใช้ปุ๋ยมาก ถ้าปุ๋ยถูกลง ก็ลดต้นทุนการผลิตไปได้มากเช่นกัน

ทั้งนี้ ตามข้อมูลของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ระบุว่าแหล่งผลิตปาล์มรายใหญ่ 5 อันดับแรกของประเทศไทยอยู่ที่ สุราษฎร์ธานี กระบี่ ชุมพร นครศรีธรรมราช และพังงา ตามลำดับ และคาดว่า ปี 2562 จะมีผลผลิตปาล์มน้ำมันออกมา 16,800,938 ตัน เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าร้อยละ 9.17 มีพื้นที่เพาะปลูกปาล์มน้ำมัน 5,448,908 ไร่ เพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้าร้อยละ 7.08 และมีผลผลิตต่อไร่ 3,083 กิโลกรัม เพิ่มขึ้นร้อยละ 1.95 

พร้อมกับประเมินว่า ผลผลิตปาล์มน้ำมันจะออกมามากสุดในช่วงเดือนมี.ค. -เม.ย. และจะค่อยๆ ลดลงในเดือน พ.ค. - มิ.ย. อย่างไรก็ตาม ขณะนี้ ราคารับซื้อผลปาล์มได้ปรับตัวสูงขึ้น จากต้นปีที่มีราคาเพียง 2.25 บาทต่อกิโลกรัม มาอยู่ที่ 3.60 บาทต่อกิโลกรัม (ราคาวันที่ 21 มิ.ย. 2562 ณ ชุมนุมสหกรณ์ชาวสวนปาล์มน้ำมันกระบี่ อ.อ่าวลึก จ.กระบี่) แต่ก็ยังเป็นระดับที่ไม่สูงนักเมื่อเทียบกับราคาผลปาล์มน้ำมันที่เคยขึ้นไปสูงสุดที่ 5.41 บาทต่อกิโลกรัม เมื่อปี 2559 ก่อนที่จะไต่ระดับลดลงมาอยู่ที่ 4.10 บาทต่อก.ก. , 3.11 บาทต่อ ก.ก. ในปี 2560 และ 2561 ตามลำดับ 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :

• นายกฯ พอใจราคาปาล์มปรับตัวสูงขึ้น วอนเอกชนขายน้ำมันปาล์มขวดสะท้อนต้นทุนจริง
• แค่ขอความร่วมมือห้างลดโปรโมชั่นน้ำมันปาล์ม ไม่ได้สั่งขึ้นราคาอุ้มเกษตรกร
• กรมการค้าภายใน ปัดสั่งปรับราคาน้ำมันปาล์ม ย้ำห้างไม่ควรจัดโปรฯ
• รบ. เล็งซื้อปาล์ม 2 แสนตัน อุดปัญหาราคาร่วง
• ครม.อนุมัติช่วยเหลือชาวสวนปาล์ม 1,349 ล้านบาท
• ก.เกษตร ช่วยชาวสวนปาล์มไร่ละ 1.5 พันบาท