เมื่่อวันที่ 6 มิถุนายน วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย กล่าวกับสื่อว่าญี่ปุ่นจำเป็นต้องรับฟังคำแนะนำด้านความมั่นคงจากรัสเซีย กระนั้นปูตินก็ยอมรับและตระหนักถึงสิทธิในการปกป้องตัวเองของญี่ปุ่น

รัสเซียและญี่ปุ่น มีข้อถกเถียงเรื่องอธิปไตยเหนือหมู่เกาะคูริลซึ่งเรียงตัวเป็นทางยาวอยู่ในพื้นที่ระหว่างทางเหนือของฮอกไกโดประเทศญี่ปุ่นและทางใต้ของคัมชัตกาประเทศรัสเซีย โดยข้อพิพาทเหนือหมู่เกาะดังกล่าวยืดเยื้อมาตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งฝ่ายโซเวียตได้ยึดครองหมู่เกาะคูริลทั้งหมด ภายหลังญี่ปุ่นยอมจำนน

ทางญี่ปุ่นมีจุดยืนว่าอดีตสหภาพโซเวียตได้ยึดหมู่เกาะดังกล่าวไว้โดยมิชอบด้วยกฎหมาย ภายหลังญี่ปุ่นประกาศยอมแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2 ขณะที่รัสเซียยืนยันว่าการยึดดินแดนดึงกล่าวเป็นผลลัพธ์อันชอบธรรมจากสงคราม

ทั้งนี้ รัสเซียมีความไม่สบายใจกับการร่วมมือทางการทหารระหว่างญี่ปุ่นกับสหรัฐฯ โดยรัสเซียไม่สบายใจต่อทหารสหรัฐฯ ที่ประจำการอยู่ในญี่ปุ่น และกังวลว่าอาจมีการส่งทหารเหล่านี้ไปประจำการที่เกาะใดเกาะหนึ่งในหมู่เกาะคูริล หากรัสเซียส่งคืนให้กับญี่ปุ่น

ปูตินได้ชี้ถึงการก่อสร้างเพื่อย้ายฐานทัพฟูเทนมะ บนเกาะนาฮา ไปยังเกาะนาโงะ นอกชายฝั่งโอกินาวา ปูตินกล่าวว่า หากมีการสร้างฐานทัพสหรัฐฯ ที่อื่นในญี่ปุ่น จะกระทบต่อความมั่นคงของรัสเซีย

ปูติน กล่าวว่าทั้งสองชาติควรจะสร้างความไว้วางใจกันก่อน จึงจะสามารถเจรจาในประเด็นแบบนี้ได้

อย่างไรก็ตาม เดือนกันยายน 2018 ก่อนการพบกันกับนายกญี่ปุ่น ปูตินก็เคยใช้คำว่ารัสเซียและญี่ปุ่นต้อง ‘สร้างความไว้วางใจก่อน’ มาก่อนแล้ว ในการเจรจาเรื่องข้อพิพาทหมู่เกาะคูริล รวมถึงในปี 2017 ก็ได้กล่าวเช่นเดียวกันว่าญี่ปุ่นและจีนต้องสร้างความไว้ใจกันมากกว่านี้ ในการเจรจาสร้างท่อส่งก๊าซเชื่อมต่อพื้นที่ของรัสเซียกับตอนเหนือของญี่ปุ่น โดยยกเรื่องของหมู่เกาะคูริลขึ้นเป็นประเด็นเช่นกัน

ความตึงเครียดระหว่างรัสเซียและสหรัฐฯ ด้านการควบคุมอาวุธสงครามรุนแรงขึ้น ปูตินชี้ว่าการที่สหรัฐฯ ถอนตัวจากสนธิสัญญาต่อต้านขีปนาวุธในปี 2002 และสนธิสัญญาอาวุธนิวเคลียร์พิสัยกลาง เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2019 เป็นการบ่อนทำลายพื้นฐานของความมั่นคงระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม ปูตินก็ได้ประกาศยุติการเข้าร่วมสนธิสัญญาอาวุธนิวเคลียร์พิสัยกลางตามสหรัฐฯ ด้วยเช่นกัน

ทั้งนี้ สนธิสัญญาการลดอาวุธเชิงยุทธศาสตร์ หรือ New START ระหว่างรัสเซียกับสหรัฐฯ ในปี 2011 ก็กำลังจะหมดอายุลงในเดือนกุมภาพันธ์ 2021 แต่ปูตินเผยว่ารัสเซียพร้อมจะต่ออายุสนธิสัญญา

วลาดิเมียร์ ปูติน โดนัลด์ ทรัมป์ และชินโซ อาเบะ มีโอกาสจะได้พบกันในการประชุม G20 ซึ่งจะมีขึ้นในวันที่ 28-29 มิถุนายน ณ โอซากา

ที่มา: Reuters / The Japan Times