นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า โรคที่เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญ และส่งผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิต รวมทั้งเป็นสาเหตุการตายในอันดับต้นๆ ของประชาชน ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคหลอดเลือดสมอง โรคความดันโลหิตสูง ซึ่งเป็นโรคเรื้อรังต้องรักษาติดต่อกันนานหรือตลอดชีวิต ผู้ป่วยต้องได้รับยาและติดตามผลการรักษาตามที่แพทย์แนะนำอย่างสม่ำเสมอ ถ้าขาดการควบคุมจะเกิดโรคแทรกซ้อน และอาจทำให้เสียชีวิตได้ จากข้อมูลผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลสงฆ์ ระหว่างปี 2558 – 2560 พบว่าพระสงฆ์อาพาธเข้ามารับการรักษาด้วยโรคต่างๆ ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง และโรคไขมันในเลือดสูง นอกจากนี้ยังพบว่าภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วนมีแนวโน้มจะเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากพฤติกรรมการฉันอาหารและการออกกำลังกายที่เปลี่ยนแปลงไป อาจเนื่องจากพุทธศาสนิกชนส่วนใหญ่มักตักบาตรด้วยอาหารสำเร็จรูปที่หาซื้อได้ง่ายและสะดวก ซึ่งอาหารเหล่านั้นประกอบด้วยอาหารที่มีรสหวาน มัน เค็ม หรือมีไขมันมากเกินไป ทำให้พระสงฆ์ไม่มีโอกาสได้เลือกอาหารเพื่อสุขภาพมากนัก จำเป็นต้องฉันอาหารที่ได้รับจากการบิณฑบาต จึงทำให้เกิดภาวะอ้วน น้ำหนักเกิน และจะเป็นจุดเริ่มต้นของโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง และภาวะแทรกซ้อนทางด้านโรคหลอดเลือด ได้แก่ โรคหลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง โรคไต 

นายแพทย์สมนึก อร่ามเธียรธำรง ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสงฆ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า จากข้อมูลการตรวจคัดกรองสุขภาพพระสงฆ์ สามเณร ในเขตกรุงเทพมหานคร เพื่อคัดกรองและค้นหาปัจจัยเสี่ยงของโรคด้านภาวะโภชนาการ เมื่อปี 2559 มีจำนวนพระสงฆ์ สามเณร ที่เข้ารับการตรวจทั้งสิ้น 5,989 รูป พบว่า ค่าดัชนีมวลกายเมื่อเปรียบเทียบกับผลการสำรวจ ปี 2549 พระสงฆ์ สามเณร ในเขตกรุงเทพมหานคร มีภาวะน้ำหนักเกินเพิ่มขึ้นจากเดิมร้อยละ 13.8 เป็นร้อยละ 15.9 (ค่า BMI อยู่ระหว่าง 23.0 – 24.9 กก.ตร.ม.) และมีภาวะอ้วนเพิ่มขึ้นจากเดิมร้อยละ 18.0 เป็นร้อยละ 41.6 (ค่าBMI มากกว่า 25.0 กก.ตร.ม.) และเมื่อมีการวัดขนาดเส้นรอบเอวพบว่ามีภาวะอ้วนลงพุงมากขึ้นจากเดิมร้อยละ 14.0 เป็นร้อยละ 24.9 โดยมีเส้นรอบเอวมากกว่า 90 เซนติเมตร โรงพยาบาลสงฆ์จึงได้ถวายความรู้แด่พระสงฆ์ สามเณรที่มีภาวะโภชนาการเกินและมีปัญหาโรคเรื้อรังเป็นระยะ เพื่อให้ได้เรียนรู้วิธีการดูแล ส่งเสริมสุขภาพ เพื่อป้องกันการเกิดโรคแทรกซ้อน และมีคุณภาพชีวิตที่ดี 

ทั้งนี้เกณฑ์การวินิจฉัยภาวะกลุ่มอาการอ้วนลงพุงประกอบด้วย 5 ข้อ ดังนี้ 

1. เส้นรอบเอวเพศชายมากกว่า 90 เซนติเมตร 

2.ผลไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดมากกว่า 150 เดซิลิตร 

3. ดัชนีมวลกายมากกว่า 30 กก.ม²  

4. ผลน้ำตาลในเลือดมากกว่า 110 เดซิลิตร 

5. ความดันโลหิตมากกว่า 130/85 มิลลิเมตรปรอท 

อย่างไรก็ตามพุทธศาสนิกชนที่จะถวายอาหารแด่พระสงฆ์ สามเณร ขอให้คำนึงถึงอาหารเพื่อสุขภาพ และลดอาหารหวาน มัน เค็ม ในขณะที่พระสงฆ์สามารถประเมินภาวะอ้วนได้ด้วยตนเองโดยใช้เชือกวัดส่วนสูง แล้วนำมาวัดเส้นรอบเอว ซึ่งเส้นรอบเอวไม่ควรจะเกินครึ่งหนึ่งของส่วนสูง เช่น ส่วนสูง 160 เซนติเมตร รอบเอวไม่ควรเกิน 80 เซนติเมตร ถึงจะไม่อ้วนลงพุง