ปรากฎการณ์ 'สมีคำ' บวกภาพพฤติกรรมไม่เหมาะสมของพระสงฆ์ จนทำให้วิกฤตผ้าเหลือง  ซึ่งปัญหานี้ นักวิชาการมองว่า มีรากเหง้าจากลัทธิสมาทานทุนนิยม ที่พระสงฆ์ไม่เคารพพระธรรมวินัย และฆราวาสก็ไม่ศึกษาหลักธรรมคำสอน  

 

 

ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร เป็นปฐมเทศนากัณฑ์แรก ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่ปัญจวัคคีย์  ในคืนวันเพ็ญเดือน 8  เมื่อ 45 ปีก่อนพุทธกาล ทันทีจบปฐมเทศนากัณฑ์นี้ พระอัญญาโกณฑัญญะ 1 ในปัญจวัคคีย์ ขอบวชพระภิกษุสงฆ์รูปแรกในพระพุทธศาสนา ถือเป็นวันที่พระรัตนตรัยครบองค์สาม และล้อแห่งธรรมของพระศาสดาได้หมุนจนถึงปัจจุบัน

 

 

แต่ปรากฎการณ์ หลวงปู่เณรคำ พฤติกรรมไม่เหมาะสมของพระสงฆ์ ที่ปรากฎในโลกสังคมออนไลน์และพุทธพาณิชย์ซื้อขายบุญในปัจจุบัน นับเป็นความท้าทายต่อการประกาศให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนาของโลก 

 

 

การวิจารณ์พฤติกรรมไม่เหมาะสมของพระสงฆ์จากนักวิชาการอิสระ ผู้ได้รับสมญานามว่า ปัญญาชนสยาม  สอดคล้องกับงานวิจัย และข้อสรุปจากหลายเวทีเสวนา คือ พระไม่เคารพพระธรรมวินัย   โดยแนะให้ฆารวาส ศึกษาพระธรรมคำสอน  ความ"ศรัทธา"และการ "ทำบุญ" ควรตั้งอยู่พื้นฐาน ทาน ศีล ปฏิบัติธรรมก่อปัญญา 

 

 

พระสงฆ์ในมุมของปัญญาชนสยามผู้นี้คือ ต้องไม่ประพฤติปฏิบัติหลัก 4 ข้อใหญ่ คือ ไม่เสพเมถุน  ไม่คดโกง ไม่ฆ่าคนและสัตว์ และ ไม่อวดอ้างคุณวิเศษ ส่วนพระที่ดี ต้องเคารพพระธรรมวินัย เป็นอยู่สมถะเรียบง่าย และพร้อมถูกตรวจสอบ

 

 

ในหนังสือ เงิน กามารมณ์ สงคราม และกรรม บันทึกเพื่อการปฏิวัติแนวพุทธ ของ เดวิด อาร์ ลอย นักวิชาการด้านศาสนาและปรัชญา ชาวอเมริกัน บอกว่า จุดสำคัญในการทำความเข้าใจคำสอนของพระพุทธศาสนา คือ ความรู้สึกว่ามีตัวตน  ซึ่งมันไม่มีจริง เป็นแค่สิ่งที่เราสร้างขึ้นด้วยการคิด  ดังนั้นเราจึงรู้สึกขาดต้องวิ่งหาส่วนเติมเต็มตลอดเวลา

 

 

พระพุทธเจ้าสอนว่า ปัญหาจริงๆ ไม่ได้อยู่ภายนอกตัวเรา แต่อยู่ที่ธรรมชาติของความคิดเรา  การทำสมาธิ เป็นการเริ่มรับรู้ กระบวนการคิดของเราให้มากขึ้น จะตระหนักได้ว่า เราไม่ได้มีความคิด เป็นกระบวนการลดตัวตน เข้าใจความไม่มีเรา และปล่อยวางความคิดตัวตน