มณฑปปราสาท วัดพระแก้วดอนเต้า มีรูปทรงงดงามด้วยหลังคาซ้อนชั้น ภายในตกแต่งด้วยไม้แกะสลัก งานปั้นรักประดับกระจก และศิลปกรรมแบบตะวันตก เช่น กามเทพ แลดูละลานตาในความประณีต
นครลำปางในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นับเป็นศูนย์กลางการค้าไม้สักของภาคเหนือ คหบดีชาวพม่าเข้ามาทำไม้จนมีฐานะมั่งคั่ง จึงสร้างวัดวาอารามขึ้นหลายแห่ง
พุทธสถานซึ่งสร้างเพื่อขอขมาต่อธรรมชาติและอาศัยกุศลผลบุญช่วยปกป้องคุ้มภัยในป่าดงเหล่านี้ แสดงให้เห็นศิลปกรรมแบบมัณฑเลย์ อันเป็นเมืองหลวงของพม่าในสมัยนั้น
ในช่วงยุคทองของการทำไม้สัก ระหว่างปีพ.ศ. 2425-2440 มีการสร้างวัดแบบพม่า-ไทใหญ่ขึ้นในเมืองลำปางหลายแห่ง อาคารชนิดหนึ่งที่โดดเด่นภายในพระอาราม คือ วิหาร หรือเรียกด้วยคำพื้นถิ่นว่า จอง
โครงสร้างของจองมี 2 แบบ นั่นคือ หลังคาทรงปราสาท กับหลังคาทรงจั่วซ้อนชั้น
มณฑปปราสาท วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม เป็นตัวอย่างของจองแบบแรก
วัดแห่งนี้เป็นการรวมวัดเก่าแก่ 2 วัดเข้าด้วยกัน คือ วัดพระแก้วดอนเต้า (ภาพบน) กับวัดสุชาดาราม (ภาพล่าง) วัดพระแก้วดอนเต้าสร้างขึ้นเมื่อใดไม่ปรากฏประวัติ ส่วนวิหารวัดสุชาดารามสร้างในระหว่างพ.ศ. 2325-2352
มณฑปแบบพม่ามีจารึกระบุว่า เริ่มสร้างเมื่อพ.ศ. 2452 ใช้เวลา 9 ปีจึงแล้วเสร็จ มณฑปรูปทรงนี้ พม่าเรียกว่า เปียตั๊ด หมายถึงปราสาท
ตัวมณฑปตั้งชิดอยู่ทางทิศใต้ของพระบรมธาตุดอนเต้า อาคารเป็นทรงสี่เหลี่ยมย่อมุม มีทางเข้า 3 ทาง คือ ด้านทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก ส่วนด้านทิศเหนือเป็นผนังทึบชิดกับองค์เจดีย์
ทางเข้าทุกทางมีมุขยื่นออกมาจากตัวอาคาร หลังคาเป็นทรงปราสาท แสดงความเป็นเรือนฐานันดรสูงด้วยรูปจำลองของเรือนซ้อนชั้นลดหลั่น แต่ละชั้นมีจั่วและผนังเรือน นับรวมได้ 7 ชั้น ยอดบนสุดเป็นปลีและฉัตร
หลังคาทางเข้าด้านหน้า ประดับด้วยลวดลายไม้แกะสลัก ตั้งแต่ยอดจั่วจนถึงเชิงชาย
หน้าบันและโก่งคิ้วประดับลายพรรณพฤกษาแบบตะวันตก หัวเสาตกแต่งด้วยงานปั้นรักประดับกระจกเป็นลายกลีบบัว
นอกจากรูปเทวดาอย่างพม่าแล้ว เรายังเห็นเทวดาฝรั่งที่เรียกว่า กามเทพ ด้วย
พระประธานประจำวิหาร ประดิษฐานอยู่ด้านในสุด ภายในอาคารมีการประดับเต็มพื้นที่
องค์พระปฏิมาและฐานชุกชี เป็นศิลปะพม่า
ผนังด้านในสุดตกแต่งด้วยลายคำภายในกรอบสี่เหลี่ยม กระจกสีลวดลายเรขาคณิต
รูปนกยูงบนเพดาน
งานปั้นรักประดับกระจก
ลวดลายประดับเสา
ลวดลายและสีสันของดาวเพดาน ตรงกลางของทุกช่องสี่เหลี่ยมมีคิวพิด ยุวเทพของฝรั่ง
บรรยากาศแบบตะวันตก ในพุทธสถานสมัยรัชกาลที่ 5
บนแผงไม้คอสองแสดงเรื่องเล่าพุทธประวัติ
ในสัปดาห์ต่อๆไป เราจะไปเยือนวิหารแบบพม่าในนครลำปางอีกหลายหลัง สวยงามน่าชมทั้งนั้น.
แหล่งข้อมูล
ฐาปกรณ์ เครือระยา. วัดพม่า-ไทยใหญ่ในนครลำปาง.
ติดตาม ไทยทัศนา ย้อนหลัง
ไทยทัศนา : (1) วัดเบญจมบพิตร กรุงเทพฯ
ไทยทัศนา : (2) วัดสุวรรณาราม ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (3) วัดราชโอรส ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (4) วัดโสมนัสวิหาร กรุงเทพฯ
ไทยทัศนา : (5) วัดสุวรรณดาราราม อยุธยา
ไทยทัศนา : (6) วัดเสนาสนาราม อยุธยา
ไทยทัศนา : (7) วัดจันทบุรี สระบุรี
ไทยทัศนา : (8) วัดสมุหประดิษฐาราม สระบุรี
ไทยทัศนา : (9) วัดกัลยาณมิตร ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (10) วัดบางขุนเทียนใน ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (11) วัดซางตาครู้ส ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (12) วัดบางขุนเทียนนอก ฝั่งธนบุรี
ไทยทัศนา : (13) วัดบางกะพ้อม สมุทรสงคราม
ไทยทัศนา : (14) วัดนิเวศธรรมประวัติ อยุธยา
ไทยทัศนา : (15) สัตตมหาสถาน กรุงเทพฯ เพชรบุรี
ไทยทัศนา : (16) วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพฯ
ไทยทัศนา : (17) วัดตองปุ ลพบุรี
ไทยทัศนา : (18) มหาธาตุ ลพบุรี
ไทยทัศนา : (19) จิตรกรรม วัดพุทไธสวรรย์ อยุธยา
ไทยทัศนา : (20) พระปรางค์มหาธาตุ ราชบุรี
ไทยทัศนา : (21) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม กรุงเทพฯ
ไทยทัศนา : (22) วัดพระธาตุลำปางหลวง (ตอนที่หนึ่ง)
ไทยทัศนา : (23) วัดพระธาตุลำปางหลวง (ตอนที่สอง)
ไทยทัศนา : (24) วัดพระธาตุลำปางหลวง (ตอนที่สาม)
ไทยทัศนา : (25) วัดพระธาตุลำปางหลวง (ตอนที่สี่-จบ)
ไทยทัศนา : (26) ประตูโขง วัดกากแก้ว นครลำปาง
ไทยทัศนา : (27) วัดไหล่หิน ลำปาง (ตอนที่หนึ่ง)
ไทยทัศนา : (28) วัดไหล่หิน ลำปาง (ตอนที่สอง-จบ)
ไทยทัศนา : (29) วัดปงยางคก ลำปาง
ไทยทัศนา : (30) วิหารโคมคำ วัดพระธาตุเสด็จ ลำปาง
ไทยทัศนา : (31) วิหารโถงทรงจัตุรมุข วัดปงสนุก ลำปาง