ร่าง พ.ร.บ.การจัดทำยุทธศาสตร์ ได้กำหนดกลไกคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ (ซูเปอร์บอร์ด) มีนายกฯ-ผู้นำเหล่าทัพนั่งโดยตำแหน่ง จะต้องทำหน้าที่ผลักดันยุทธศาสตร์ชาติที่มีระยะเวลาไม่น้อยกว่า 20 ปี ขณะเดียวกันยังให้อำนาจ ส.ส.-ส.ว.ชง คณะกรรมการ ป.ป.ช.ฟันหน่วยงานรัฐไม่ทำตามยุทธศาสตร์ชาติ

ขั้นตอนจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ

รัฐธรรมนูญ มาตรา 65 
ให้รัฐพึงจัดให้มียุทธศาสตร์ชาติเป็นเป้าหมายการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนตามหลักธรรมาภิบาล ไม่น้อยกว่า 20 ปี

รัฐธรรมนูญ มาตรา 275 ให้คณะรัฐมนตรีจัดให้มีกฎหมายตามมาตรา 65 วรรคสอง ให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งร้อยยี่สิบวันนับแต่วันประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ และดำเนินการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งปีนับแต่วันที่กฎหมายดังกล่าวใช้บังคับ

ยุทธศาสตร์ชาติ ประกอบด้วย
-วิสัยทัศน์พัฒนาประเทศ
-เป้าหมายพัฒนาประเทศระยะยาว
-ยุทธศาสตร์ด้านต่างๆ

คณะกรรมการดำเนินการจัดทำร่างยุทธศาสตร์เสร็จ เสนอคณะรัฐมนตรี แล้วเสนอต่อสภาผู้แทนราษฎรใน 30 วันนับแต่วันที่ได้รับร่างยุทธศาสตร์ชาติ  เมื่อสภาผู้แทนราษฎรลงมติเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบร่างยุทธศาสตร์ชาติใน 60 วันนับแต่ได้รับร่าง และให้วุฒิสภาเห็นชอบหรือไม่เห็นชอบภายใน 30 วัน

เมื่อร่างยุทธศาสตร์ชาติได้รับความเห็นชอบของรัฐสภาแล้ว ให้นายกฯนำขึ้นทูลเกล้าฯใน 20 วัน เพื่อมีพระบรมราชโองการประกาศใช้เป็นยุทธศาสตร์ชาติ

เมื่อมีพระบรมราชโองการประกาศใช้ยุทธศาสตร์ชาติแล้ว ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติแต่ละด้านจัดทำแผนแม่บทเพื่อบรรลุเป้าหมายที่กำหนดไว้ในยุทธศาสตร์ชาติ เสนอต่อคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติพิจารณาให้ความเห็นชอบก่อนเสนอคณะรัฐมนตรี  

ให้คณะกรรมการจัดให้มีการทบทวนยุทธศาสตร์ชาติทุก 5 ปี

โครงสร้าง คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ (ซูเปอร์บอร์ด) 

1.นายกรัฐมนตรี เป็นประธานกรรมการ
2.ประธานสภาผู้แทนราษฎร รองประธานคนที่ 1
3.ประธานวุฒิสภา รองประธานคนที่ 2
4.รองนายกฯหรือรัฐมนตรีที่นายกฯมอบหมายเป็น รองประธานคนที่ 3
5.ปลัดกระทรวงกลาโหม  ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ผู้บัญชาการทหารเรือ ผู้บัญชาการทหารอากาศ ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ ประธานกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ประธานสภาเกษตรกรแห่งชาติ ประธานสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย ประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย  ประธานสภาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และประธานสมาคมธนาคารไทย รวม 13 คน เป็นกรรมการ

6.กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ ซึ่ง ครม.แต่งตั้ง จากผู้มีความรู้ ประสบการณ์ความมั่นคง การเมือง การบริหารราชการแผ่นดิน เป็นต้น  ไม่เกิน 14 คน

คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ 
อำนาจหน้าที่

จัดทำร่างยุทธศาสตร์ชาติ เสนอ คณะรัฐมนตรี  กำหนดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดทำร่างยุทธศาสตร์ชาติ เสนอความเห็นต่อรัฐสภา คณะรัฐมนตรี หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเกี่ยวกับการดำเนยินการปฏิรูปประเทศ กำหนดการปฏิรูปประเทศให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติที่กำหนดในกฎหมายว่าด้วยแผนและขั้นตอนการดำเนินการปฏิรูปประเทศ

แต่งตั้งคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ ขึ้นคณะหนึ่งหรือหลายคณะ แต่งตั้งจากผู้ทรงคุณวุฒิ มีความเชี่ยวชาญในด้านนั้น ไม่เกิน 15 คน

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ทำหน้าที่สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ และคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ

บทเฉพาะกาล ให้อำนาจวุฒิสภาแตะเบรกรัฐบาลขัดยุทธศาสตร์ชาติ

ในวาระแรกเริ่ม (บทเฉพาะกาล) ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติด้านต่างๆจัดทำร่างยุทธศาสตร์ชาติเบื้องต้นให้แล้วเสร็จใน 120 วันนับแต่วันที่ได้รับแต่งตั้ง โดยให้ใช้ร่างยุทธศาสตร์ชาติระยะ 20 ปีที่คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2558 จัดทำขึ้นมาเป็นหลักจัดทำร่างยุทธศาสตร์ชาติเบื้องต้น  

ให้คณะกรรมการพิจารณาร่างยุทธศาสตร์ชาติ เสนอต่อคณะรัฐมนตรีใน 30 วัน  ให้คณะรัฐมนตรีพิจารณาร่างยุทธศาสตร์ชาติ และเสนอสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ที่ทำหน้าที่รัฐสภาใน 30 วันนับแต่ได้รับร่าง และให้ สนช.ให้ความเห็นชอบร่างยุทธศาสตร์ชาติให้แล้วเสร็จใน 30 วัน จากนั้นให้นายกรัฐมนตรีนำร่างยุทธศาสตร์ชาติที่ สนช.เห็นชอบขึ้นทูลเกล้าฯใน10วัน

กรณี สนช.สิ้นสุดลงก่อนที่ ครม.เสนอร่างยุทธศาสตร์ชาติ ให้เสนอร่างยุทธศาสตร์ชาติต่อวุฒิสภาใน30 วันเพื่อให้วุฒิสภาเห็นชอบร่างให้เสร็จใน 30 วัน กรณี สนช.สิ้นสุดลงก่อนให้ความเห็นชอบให้ วุฒิสภาเห็นชอบตามเวลาที่เหลืออยู่

ในบทเฉพาะกาล กำหนดให้ในระหว่างอายุ 5 ปีของวุฒิสภาแต่งตั้งจาก คสช. 250 คน กรณีมีการดำเนินการของหน่วยงานรัฐไม่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติแจ้งให้คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติและวุฒิสภาทราบ และให้วุฒิสภาซึ่งมีอำนาจติดตามและเร่งรัดการปฏิรูปประเทศ และจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ กรณีวุฒิสภาเห็นว่าการดำเนินการของ ครม.เป็นการปฏิบัติหน้าที่ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ ให้วุฒิสภาเสนอเรื่องไปศาลรัฐธรรมนูญเพื่อวินิจฉัย หรือการดำเนินการของครม.ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ หากศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่าไม่ชอบด้วยกฎหมายให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติส่งเรื่องให้ คณะกรรมการ ป.ป.ช.ดำเนินการโดยเร็ว

ส.ส.-ส.ว.ชง ป.ป.ช.ฟันหน่วยงานรัฐไม่ทำตามยุทธศาสตร์ชาติ

ในการติดตามผลการดำเนินการตามยุทธศาสตร์ชาติให้หน่วยงานรัฐรายงานดำเนินการต่อสำนักงานคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ และให้สำนักงานทำรายงานสรุปผลดำเนินการประจำปีต่อคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ คณะรัฐมนตรี  หน่วยงานของรัฐ และรัฐสภาทราบใน 90 วัน  

กรณีสภาผู้แทนราษฎร หรือวุฒิสภาพิจารณารายงานแล้วเห็นว่าหน่วยงานของรัฐไม่ดำเนินการ โดยไม่มีเหตุสมควร ให้สภาผู้แทนราษฎร หรือวุฒิสภา มีมติส่งเรื่องให้คณะกรรมการ ป.ป.ช.พิจารณาดำเนินการกับหัวหน้าหน่วยงานรัฐนั้น และกรณีที่คณะกรรมการ ป.ป.ช.มีมติข้อกล่าวหามีมูลให้ผู่้บังคับบัญชาของผู้ถูกกล่าวหานั้นสั่งให้ผู้นั้นพักราชการหรือพักงาน หรือสั่งให้ออกจากราชการไว้ก่อน หรือสั่งให้พ้นตำแหน่ง

ในกรณีความปรากฎต่อคณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติว่า การดำเนินการใดของหน่วยงานของรัฐไม่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติหรือแผนแม่บท ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ แจ้งให้หน่วยงานของรัฐนั้นทราบ และให้หน่วยงานรัฐนั้นแก้ไขปรับปรุงและแจ้งให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติทราบใน 60 วันนับแต่ได้รับแจ้ง

กรณีหน่วยงานของรัฐไม่ดำเนินการปรับปรุงหรือไม่แจ้งดำเนินการให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติในเวลาที่กำหนด ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติรายงานให้คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีทราบและสั่งการ  ในกรณีหน่วยงานของรัฐไม่ดำเนินการแก้ไขหรือปรับปรุงในเวลาที่กำหนด ให้ถือว่าหัวหน้าหน่วยงานของรัฐนั้นจงใจปฏิบัติหน้าที่ หรือใช้อำนาจขัดต่อกฎหมาย ให้คณะกรรมการจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ แจ้งคณะกรรมการ ป.ป.ช.ทราบเพื่อดำเนินการตามอำนาจหน้าที่

นอกจากนี้ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ (ซูเปอร์บอร์ด) ซึ่งมีผู้นำเหล่าทัพและผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติอยู่นั้นยังนั่งในตำแหน่ง ส.ว.แต่งตั้ง 250 คนที่มาจากการสรรหาโดย คสช. โดยอัตโนมัติด้วย

สนช.196 เสียงโหวตรับหลักการ

โดยล่าสุดวันนี้ (20 เม.ย.) ที่ประชุม สนช.มีมติ 195 เสียงรับหลักการร่าง พ.ร.บ.การจัดทำยุทธศาสตร์ชาติ  งดออกเสียง 3 เสียง พร้อมตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญจำนวน 33 คน กรอบเวลาทำงาน 60 วัน นัดประชุมคณะกรรมาธิการนัดแรกในวันที่ 21 เม.ย. เวลา 08.30 น.

นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ชี้แจงว่า กฎหมายฉบับนี้พ่วงเป็นพวงเดียวกันกับ ร่างพ.ร.บ.แผนและขั้นตอนการดำเนินการปฏิรูปประเทศ เป็นพี่น้องกัน กฎหมายยุทธศาสตร์ชาติเปรียบเป็นพี่ ใหญ่กว่า สำคัญกว่าเพราะรัฐธรรมนูญใหม่กำหนดไว้ว่า  ครม.ต้องจัดทำกฎหมายนี้เพื่อวางเป้าหมาย เป็นแผนที่เกี่ยวกับความมั่นคงของชาติ เศรษฐกิจ การใช้งบประมาณ กำลังคน ให้เสร็จภายใน 120 วัน หลังร่างรัฐธรรมนูญประกาศใช้ จากนั้นตั้ง คณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ หรือเรียกว่าซูเปอร์บอร์ด มาดำเนินการตามแผนให้เสร็จใน 1 ปี ซึ่งจะเป็นเป็นกฎหมายที่เหนือกว่าทุกฉบับ มีผลผูกพันกับทุกองค์กร

หากหน่วยงานใดไม่ปฏิบัติตามแผนแม่บทยุทธศาสตร์ชาติ จะมีมาตรการในเชิงบังคับ หากไม่ดำเนินการแล้วคณะกรรมการ ป.ป.ช.  ชี้ว่า กระทำผิดจริง จงใจฝ่าฝืน สามารถดำเนินการกับหัวหน้าส่วนราชการตามกฎหมายได้