แนวทางการสร้างสันติสุข ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีข้อเสนอจากหลายภาคส่วน เพื่อการผลักดันให้เกิดความสงบในพื้นที่ เพราะตลอดระยะเวลาเกือบ 8 ปี เหตุร้ายเกิดขึ้นรายวัน สถานการณ์ความรุนแรงทวีมากขึ้น สวนทางกับนโยบายสร้างสันติสุขของภาครัฐ
ในสมัยรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ได้นำเอา ศอ.บต.กลับมาอีกครั้ง เพื่อแก้ปัญหาไฟใต้ แต่การขับเคลื่อนนโยบายและแผนงานยังไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรม จนเมื่อเกิดการยุบสภา และมีการเลือกเลือกตั้งใหม่
รัฐบาลชุดใหม่ ภายใต้การนำของพรรคเพื่อไทย ได้วางนโยบายในการหาเสียง โดยมีแนวทาง การจัดตั้งเขตปกครองพิเศษจังหวัดชายแดนใต้ หรือ นครปัตตานี ขึ้น ซึ่งแนวคิดนี้ถูกจุดกระแสโดย พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ อดีตนายกรัฐมนตรี และเคยดำรงตำแหน่งเป็นประธานพรรคเพื่อไทย แต่ถูกมองว่าเป็นแค่ทางออกทางการเมืองในขณะนั้น
ประชาชนในจังหวัดชายแดนใต้ ทุกกลุ่ม ทุกศาสนา จำนวน 20 องค์กร รวมตัวกันในนาม “สภาประชาสังคมชายแดนใต้”มีนโยบายที่จะทำงานร่วมกัน เพื่อยืนยันแนวคิด “โมเดลปัตตานีมหานคร” ที่มีโครงสร้างการปกครองท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ ที่อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย โดยครอบคลุมพื้นที่ใน 3 จังหวัด และ 4 อำเภอของจังหวัดสงขลา
สภาประชาสังคมชายแดนใต้ เห็นว่า การแก้ปัญหาความรุนแรงในภาคใต้ที่ผ่านมา ผูกขาดอยู่กับฝ่ายความมั่นคงและหน่วยงานราชการ ขณะที่ฝ่ายขบวนการก่อความไม่สงบไม่ยอมรับ และขัดขืนต่อสู้ ผลกระทบที่รุนแรงกลับตกอยู่กับประชาชนและชุมชนในท้องถิ่น
Produced by VoiceTV